نوع مقاله : سایر موضوعات مرتبط با ورزش قهرمانی (عملکرد ورزشی، مربیگری)

نویسندگان

• جمیل منصوری ¹
• صادق رنجبر ²
• احمد شاهواروقی ³
• رضا رستمی ⁴

¹ دانشجوی دکتری روانشناسی شناختی، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، کرج، البرز.

² کاندیدای دکتری روانشناسی ورزشی، گروه علوم رفتاری و شناختی، دانشکده علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³ دانشجوی دکتری حقوق و روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی، دانشگاه کی‌ یو لوون، لوون، بلژیک.

⁴ استاد، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

عملکرد ورزشی موضوع مهمی در ورزش است که پژوهش­ها همواره در پی آن بوده­اند تا روش‌های مختلفی را برای ارتقای آن مشخص کنند. یکی از روش‌هایی که در سال‌های اخیر توجه خاصی را به خود اختصاص داده است، tDCS (تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای) و اثربخشی آن در بهبود عملکرد ورزشی است. tDCS از راه تحریک و بازداری سلول‌های عصبی و انعطاف­پذیری عصبی باعث تغییر در فعالیت نواحی مغزی درگیر در عملکرد ورزشی می­شود. پژوهش­ها از این روش در ارتقای عملکرد ورزشی استفاده کرده‌اند و با نتایج مختلفی همراه بوده­اند. مطالعه حاضر با هدف بررسی و مرور مطالعات انجام شده در این حوزه انجام شد. روش پژوهش از نوع توصیفی و مروری بود. به‌منظور جمع‌آوری داده­ها کلید واژه‌های tDCS-sport، sport performance، sport-neuron plasticity،tDCS-neurodoping از وب­گاه‌های پژوهشی Google.scholar، apa.org (Psychinfo) و Elsevier جستجو شد. سپس چکیده، نتایج و یافته‌های هر مقاله مورد بررسی قرار گرفت. 16 مقاله انتخاب و  نتایج آنها گزراش شد. نتایج پژوهش نشان داد که به­کارگیری و اثربخشی tDCS در ارتقای عملکرد ورزشی دارای نقش مثبتی است و با بهبود عملکرد نه­تنها افراد عادی که ورزشکاران نیز همراه است؛ بااین­حال، نتایج مطالعات مروری و فراتحلیل­ها نشان می­دهد که ناهمگنی در نوع فعالیت ورزشی، حجم نمونه، طرح پژوهشی، نواحی تحریک، برنامۀ درمانی tDCS و محدودیت­های روش­شناختی باعث کاهش حجم اثر ارتقای عملکرد ورزشکاران با tDCS شده است. از همین رو لازم است تا مطالعاتی با تمرکز بر مکان­های ویژۀ عصبی و عملکردهای ورزشی خاص هر رشته انجام شوند. درمجموع، از این یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که tDCS روشی ایمن و بدون عوارض و دارای اثربخشی مثبت در ارتقای عملکرد ورزشی ورزشکاران است که نیازمند تحقیقات بیشتری است.

کلیدواژه‌ها

• ارتقای عملکرد
• تحریک الکتریکی مغز
• عملکرد ورزشی
• یادگیری حرکتی

عنوان مقاله [English]

Application and effectiveness of tDCS (transcranial direct current stimulation) in sport performance enhancement of athletes: A review study

نویسندگان [English]

• jamil mansouri ¹
• Sadegh Ranjbar ²
• Ahmad Shahvaroughi ³
• Reza Rostami ⁴

¹ Ph. D student in Cognitive Psychology, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Karaj, Alborz, Iran

² Ph. D candidate in Sport Psychology, Departmenr of cognitive and behavioral sciences, Faculty of Sport and Health Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.

³ Ph. D student in Law and Psychology, Department of Psychology, Faculty of Psychology, KU Leuven, Leuven, Belgium.

⁴ Professor, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Sports performance is an important issue in sports that researches have always sought to identify different methods to improve it. One of the methods that has received special attention in recent years is tDCS (transcranial direct current stimulation) and its effectiveness in improving sports performance. tDCS changes the activity of brain areas involved in sports performance by stimulating and inhibiting nerve cells and neural plasticity. Researches have used this method in improving sports performance and have been associated with different results. The present study was conducted with the aim of reviewing the studies conducted in this field. The research method was descriptive and review. In order to collect data, keywords tDCS-sport, sport performance, sport-neuron plasticity, tDCS-neurodoping were searched from Google.scholar, apa.org (Psychinfo) and Elsevier research websites. Then the abstract, results and findings of each article were examined. 16 articles were selected and their results were analyzed. The results of the research showed that the use and effectiveness of tDCS in improving sports performance has a positive role and is associated with improving the performance of not only ordinary people but also athletes. However, the results of review studies and meta-analyses show that heterogeneity in the type of sports activity, sample size, research design, stimulation areas, tDCS protocols and methodological limitations reduce the effect size of improving athletes' performance with tDCS. Therefore, it is necessary to conduct studies focusing on specific neural sites and specific sports functions of each discipline. In general, from these findings, it can be concluded that tDCS is a safe method without side effects and has a positive effect in improving sports performance of athletes, which requires more research.

کلیدواژه‌ها [English]

• Performance enhancement
• sport performance
• motor learning
• electrical brain stimulation